আন্ধাৰে-জোনাকে (Andhar a Zonak a)

 (দৃশ্য ১) নগৰৰ আঢ্যৱন্ত লোকৰ ঘৰৰ চোতাল ৷ লোৰ জপনা খনত পিচফালটো দি এখন বিলাসী গাড়ী ৷ ডিকিটো খোলা ৷ ডিকিত এটা "ডিজে" ৷ উচ্চচৰত বিহু সুৰীয়া গীত বাজিছে ৷ অদ্ভূত বেশ-ভূষাৰ চেমনীয়া ল'ৰা-ছোৱালী দুটামানে নাচৰ নামত চাৰ্কাচৰ জকৰৰ দৰে হাত- ভৰি জোকাৰিছে ৷ অলপ পৰ পাচত ঘৰৰ ভিতৰৰ পৰা মানুহ এজন ওলাই আহিছে ৷ মানুহ জনৰ সাজ-পাৰ চাই কৈ দিব পাৰি যে তেওঁ ঘৰটোৰ কামকৰা মানুহ ৷ চিঞৰ-বাখৰ কৰি থকা দলটোক অলপ ডাঙৰৰ আকাৰৰ নোট এখ দিছে , চফদানীত ৷ অলপৰৰ বাবে নাচৰ দৰে মৰা জাঁপ বন্ধ হৈছিল যদিও পিচ পাকতে ফুৰুলি কেইটামান মাৰি সিহঁত নাচিবলৈ লাগিল ৷ টকাৰ পৰিমাণটো কম হৈছে ৷ সিহঁতে বিহু মাৰিছে ৷ দৃশ্য -২ মফচলীয় অঞ্চলৰ ব্যৱসায় কেন্দ্ৰ ৷ দোকানৰ বাৰান্দাত ৬ টা মান ল'ৰা-ছোৱালী ৷ এটাৰ ডিঙিত ঢোল ৷ এটাৰ হাতত তাল ৷ ঢোল-তাল লোৱা দুটা আগত ৷ ঢোলটোত তালহীন মাৰ কেইটামান মাৰিছে ৷ সিটোৱে শৰীৰৰ সমস্ত শক্তি প্ৰয়োগ কৰি তাল কোবাইছে ৷ দোকানী জনে অতিষ্ঠ হৈ দহ টকা এটা দলিয়াই দিছে ৷ সিহঁতো বিহু মাৰিছে ৷ দৃশ্য-৩ প্ৰধানমন্ত্ৰী গ্ৰাম চড়ক যোজনাৰ অধীনত নিৰ্মিত পথ এটা ৷ চিৰালৰ বাকলি এৰুৱা দি বিটুমিনবোৰ বখলা বখলে এৰাই গৈ সৰু

বুৰঞ্জীৰ পাতত ডুৱ যাব ধৰা এখন দেশ ৷ ইতিহাস হ'ব খোজা এটা জাতি এৰি দি মাটি এৰি দি ভেটি এৰি দি পুলিন -পুথাওৰ সমাধি অথবা ৰংগভূমি মাৰিছে দীঘল হামি এক অনন্ত শয়নৰ প্ৰস্তুতিত ৷ কণ্ঠ ৰূদ্ধ প্ৰতিবাদৰ মৰা শৰ দৰে নিৰুদ্দেগ এখন মৰা মানুহৰ দেশ ৷ যাওক দেশ যাওক মাটি যাওক ভেটি সাত পাতালৰ অতলত পৰি ৰওক জাতি কাৰ কি ক্ষতি ? ঘটিব লাগে ধন গোটাব লাগে মান বনাব লাগে সন্তান গঢ়িব লাগে ঐশ্বৰ্য্যৰ পাহাৰ লাগিলে সেই পাহাৰ তলত পোত যাওক সাতামপুৰুষীয়া গৰ্ব স্বদেশ- স্বজাতিৰ অহংকাৰ ৷ এখন মৰা মানুহৰ দেশ পিন্ধি প্ৰগতিৰ ভেশ গাই গোটে পেটে ভঁৰাল সাজি যায় অহৰ্নিশ এখন মৰা মানুহৰ দেশ শ শ প্ৰজা শ হৈ নতশিৰ নোহে , নোপজে আৰু বীৰ আত্মকেন্দ্ৰিকতাৰ তপত মৰুৱে গ্ৰাস কৰি আনে ক্ৰমে এখন নিলাজ মানুহৰ দেশ ৷

সুখী মই আছে নে সুখী হোৱাৰ কিবা নিয়ম ব্যাকৰণ, নীতি, নিয়ম? কিমান ঐশ্বৰ্য্যৰে সম্পদশালী হ'লে সুখী হ'ব পাৰি ? কিমান পালে ? কিমান দামী পোচাকেৰে কি অলংকাৰেৰে সজালে নিজক সুখী হ'ব পৰি ? কিমান থাকিব লাগিব বেংক বেলেঞ্চ? কিমান বিলাসী হ'ব লাগিব গাড়ী ? কিমান ওখ হ'ব লাগিব অট্টালিকা ? নাথাকিলে ও চলিবনে এখন হৃদয় ? কুশল বাৰ্তা সুধিব পৰাকৈ ? অলপ মৰম ডুবি থাকিব পৰাকৈ ডুবাই ৰাখিব পৰাকৈ অকণি ভালপোৱা বুকু জুৰ পেলোৱাকৈ অলপ আবেগ কান্দিব পৰা কৈ কিঞ্চিত সহানুভূতি ? আনক দিব পৰাকৈ ঈৰ্ষা আৰু হিংসা, কপট আৰু  আকাঙ্খা, প্ৰাপ্তিৰ হেঁপাহ আৰু নোপোৱাৰ হাঁহাকাৰ দুখৰ অনন্ত প্ৰকাৰ ৷ এখন হাত বোকামাটি খচিব পৰাকৈ এখন হাত আকুলতাৰে মেলিদিব পৰা কৈ এটা মন আকাশৰ সেউজীয়া চুব পৰাকৈ এজুৰি চকু ধুনীয়াবোৰ চাব পৰাকৈ এখন বহল  বুকু অভ্যৰ্থনা কৰিব পৰাকৈ অলপ উদাৰতা সকলো দিব পৰাকৈ আৰু নো কি ? যি দিলা তাকে ল'লো যিমান দিলা তাতকৈ নিবিচাৰিলো সৱ লাগে বুলি এবাৰো নক'লো মই সুখী হ'লো মই সুখী হ'লো ৷

তই শূন্যতাৰ স'তে ওমল কিয়? এই উদাসী ছোৱালী জনী শূন্যতাৰ সাগৰত ওপঙি কিয় মেলাৱ দুখৰ কলিয়া চুলি শোকৰ বতাহত? হুমুনিয়াহেৰে গধুৰ কৰ কিয় মোৰ বুকুৰ উপকূল ৷ ইমান আকুলতাৰে কিয় হাত বাউলি মাত বিষাদী অতীতক কিয় গুণ গুণাৱ বিষাদ কাৱানৰ সুৰ? শূন্যতাৰ বেলুন এটা লৈ কিয় ওমল নিজান দুপৰীয়া অথবা জয়াল ৰাতি ৷ শূন্যতাতো এখন চিলা নহয় যাৰ পিঠিত বান্ধি উৰুৱাই দিবি জীৱনৰ যত দুখ, অপ্ৰাপ্তি ৷ উদাসী ছোৱালী জনী অ' কাৰ বিৰহত উচুপি উঠ কাৰ নুশুনা মাতত আকুল হ'ৱ বিষাদৰ চকুলোৰে তিয়াৱ শিতানৰ গাৰু ? তই বিষাদৰ বাঁহীটো বজাই মোক কন্দুৱাবলৈ কিয় ভাল পাৱ বাৰু? উদাসী ছোৱালী জনী অ' মই চিলা হ'ব খোজোঁ  নীলকণ্ঠী আকাশলৈ উৰুৱাই লৈ যাব খোজোঁ তোৰ সমষ্ট বিষাদ গুজি দিম যেন ৰ'দ ফুল তোৰ নেঘেৰী খোপাত ৷ আহ সামৰি বিষাদ ৰ'দৰ দেশলে যাওঁ আহ পোহৰৰ গান গাওঁ বৰফৰ দৰে গলিবলৈ দিওঁ শূন্যতাৰ বল আশাৰ জিল মিল ৰদ'ত ৷

তৰা, আমে মলিয়াইছে আকউ কঠালৰ ডালত নিশা নিশা কেতেকীৰ মাত কুমলীয়া পাত তগৰৰ গাত কপৌ জুপিয়েও মেলিছে চুপহি তই বাৰু লগাইছ নে মোলৈ পকোৱা সূতাৰ গামোচাৰ তাঁত? পৰিছে নে মনত তাঁত বাটি কাঢ়োতে দেখিছনে মোৰ মুখ ৰাঁচ ভৰাওঁতে ৰৈ গৈছে নে ভৰি তাঁত চলাওঁতে লগাইছনে শালিকী যুটিয়া ব' তোলোঁতে শালত তুলিবি কেতিয়া বুকুৰ শালত আৰু প্ৰেমৰ গান এটা গাই ফুল বাচিবি সপোনৰ? গবি কেতিয়া- "বহোঁ তাঁতৰ পাতত চকু আলিবাটত" সৰি পৰিবনে মাকোঁ মোৰ কথা ভাবি পিচলিব নে গৰকাত ভৰি? চিগিবনে বাৰে বাৰে সূতা ভাগিবনে ৰাঁচৰ কাঠি? লুটিয়াই দিবলৈ লোৱা ফুল পাহৰ এফাল মই এফাল তই আমি যেন ইপিঠি সিপিঠি ৷ তৰা অ' আম ফুলিছে আকউ তোৰ গামোছাৰ ফুলত জিলিকি উঠিছে ফুলাম জাপি আহ বৰষুণত তিতোঁ প্ৰেমৰ বৰষুণত উজাগৰে থাকোঁ এনিশা কেতেকী বিনোৱা ৰাতি ৷৷   -বিকৃতাফু ২১ মাৰ্চ ১৮

পৰমায়ু সিঁচিছিলো হে বৰকৈ পোখালে বুকুখন যে মোৰ পলসুৱা ভালপোৱাৰ বোকা মাটিৰে ৷ দিগবলয়ত ৰান্ধনী বেলিৰ সকিয়নি বুকুত বোৱাৰী পুৱাৰ আৰম্ভনী ৷ গছ মাটি আৰু মানুহ শইচ আৰু পানী পৃথিৱী জীপাল বুকুত শুকান মৰুভূমি ৷ এজাৰ কাঠৰ নাও নিজান ঘাটত, সাতপুৰুষ পুৰণি ৷ প্ৰতিটো দিনেই আয়ুসৰ কৰুণ সামৰণি ৷

মোৰ তেজত এখন অৰণ্য ৷ ওপৰত এখন আকাশ আৰু সাৰে থকা তিনিটা তৰা এটা উজ্বল নীলা কোমল অথচ উজ্বল তাৰ পোহৰ অনন্য৷৷ বুকুত এখন বিষাদৰ কেনভাচ কোন চিত্ৰকৰৰ নিপুণ হাত ? আঁকি দিলে তিনিওটা তৰা এটা উজ্বল ঢুকি নাপাও মেলিলেও হেঁপাহৰ হাত ৷ অৰণ্য খন মুখৰিত তেজৰ তলৰ ৷ আকুলতাৰ স্ৰোতসৃনী নৈৰ পাৰৰ কোনোটো ঘাটত বিষাদী গৰখীয়া তাৰ বাঁহীৰ  ইমান কাতৰ মাত ৷৷