মানুহ এটা দ্বীপ

"মানুহৰ বন্ধু আছে
খুব সঁচা
আছে পিতৃ আছে পৰিজন
আপোন দেহেৰে গঢ়া আছে তাৰ
উত্তৰ পুৰুষ
তথাপি সি একান্ত নিৰ্জন ৷" ( কবিৰ নাম মনলৈ অহা নাই)
এৰা নৱকান্ত বৰুৱা দেৱে ক'বৰ দৰে -
"মানুহ এটা দ্বীপ"
নতুবা জয়ন্ত হাজৰিকা ( ৰাণাদা)ৰ গীতৰ দৰে " জুমৰো মাজতো অকলশৰীয়া)
 কিছুদিনৰ পৰা এই ভাৱ বোৰ মনলৈ আহিবলৈ লৈছে ৷ চাৰিওফালে মানুহ, মা-দেউতা, পত্নী, জীয়ৰি, বন্ধু-বান্ধৱ, আত্মীয়-স্বজন……
তথাপি মই যেন নিজৰ নিজানত অকলে ৷
ফণীন্দ্ৰ কুমাৰ দেৱচৌধুৰী চাৰৰ অমৰ উপন্যাস অনুৰাধাৰ দেশতো পঢ়িছিলো- " কিছুমান সত্য থাকে মানুহৰ,  যিবোৰ মৰিশালিলৈকে কঢ়িয়াই নিব লাগে অকলে ৷" এৰা প্ৰত্যেক মানুহৰে থাকে একোখন নিজৰ পৃথিৱী ৷ কাষত  মনোৰমা পত্নী, সন্তাক লৈ বিচনাত পৰি থাকিলেও প্ৰত্যেক মানুহেই নিজৰ স'তে কথাপাতে ৷ কিছুমান আনক ক'ব পৰা ৷ কিছুমান কাকো কাহানিও ক'ব নোৱাৰা ৷ সেইবাবেই চাগে বুদ্ধদেৱ গুচি গৈছিল মনোৰমা পত্নী, পুত্ৰক এৰি থৈ নিজৰ স'তে কথা পাতিবলৈ ৷
একান্ত নিজৰ ভাৱনাত বিভোৰ হৈ থাকে মানুহ সুবিধা পালেই ৷ নাইবা অন্যমনস্ক নিৰ্বিকাৰতো দোলা দি থাকে এনে কিছুমান নিসংগ চিন্তাই ৷ এনে কিছুমান প্ৰকাশ কৰিব পৰা ইতিবাচক চিন্তা কোনোৱে প্ৰকাশ কৰে ৷ সাহিত্যৰ ৰূপ পায় ৷কিছুমানে নোৱাৰে মন সাগৰতে ঢৌ তুলি পুনু তাতে লয় যায় ৷ যিবোৰ অপ্ৰকাশ্য সেইবোৰ ভাৱনাই মানুহক ৰুকী ৰুকী খাই -কেকোঁৰা, মকৰাৰ পোৱালীয়ে মাকক খোৱা দি ৷ বুকুতে থাকে অথচ বুকুখনকে খোলি খোলি খাই এই দুঃভাৱনাই ৷ সঁচাই মানুহ বৰ অকলশৰীয়া ৷ এই যে আত্মীয়তা, বন্ধুতা ৷ উত্তৰ পুৰুষ তাকো নিজৰ তেজেৰে গঢ়া ৷ মানুহ এইবোৰৰ উৰ্ধত ৷ শেষ সত্য হ'ল নিঃসংগতা ৷ জীৱনৰ শেষ সময়ত মানুহে আশাকৰে আত্মীয়-স্বজন, উত্তৰ পুৰুষে ৰাখিব পাৰিব তেওঁক এই ধৰাত ৷ নাই নোৱাৰে কোনেও ৷ জীৱনৰ সোঁৱৰণীবোৰ পাগুলি পাগুি মানুহ যায় গৈ ৷ যিবোৰ একান্ত নিৰ্জন ৷ মানুহৰ সাগৰৰ মাজত থাকিও মানুহ এটা দ্বীপ ৷ নাইবা জুমৰো মাজতো অকলশৰীয়া ৷